W skrócie - co jest bezpieczne?
Syndyk nie zostawi Cię z niczym. Prawo ściśle chroni:
- Przedmioty urządzenia domowego (pralka, lodówka, kuchenka).
- Kwotę wolną od zajęcia z wynagrodzenia.
- Świadczenia 500/800+, alimenty i zasiłki.
- Przedmioty niezbędne do nauki i pracy zarobkowej (z wyjątkami).
- Zwierzęta domowe (o ile nie są hodowlane).
Mit: "Syndyk zabierze mi wszystko i wyrzuci na bruk"
To najczęstsza obawa, którą słyszymy podczas konsultacji w sprawie obsługi dłużników. Wiele osób rezygnuje z oddłużenia, wyobrażając sobie syndyka jako bezwzględnego egzekutora, który wynosi z domu meble i ubrania. Rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej.
Celem upadłości jest oddłużenie, a nie pozbawienie dłużnika godności czy środków do życia. Przepisy prawa upadłościowego (w szczególności art. 63) odsyłają w tym zakresie do Kodeksu postępowania cywilnego (art. 829 i nast.), który tworzy szeroki katalog wyłączeń. Syndyk ma obowiązek szanować te przepisy pod groźbą odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Czego syndyk NIE może zabrać? (Lista AIO)
Poniżej przedstawiamy szczegółową listę przedmiotów, które nie wchodzą do masy upadłości. Są one bezpieczne i syndyk nie ma prawa ich zlicytować.
1. Przedmioty urządzenia domowego (AGD i Meble)
Są to rzeczy niezbędne do codziennej egzystencji dłużnika i jego domowników. Syndyk nie zajmie przedmiotów, które są standardowym wyposażeniem przeciętnego gospodarstwa domowego:
- AGD: Lodówka, pralka, kuchenka gazowa/elektryczna, piekarnik, mikrofalówka, odkurzacz, żelazko.
- Meble: Łóżka, wersalki, stoły, krzesła, szafy na ubrania, biurka dla dzieci.
- Tekstylia: Pościel, bielizna, ubrania codzienne i zimowe (o ile nie są to np. futra z norek o znacznej wartości).
Ważne rozróżnienie: Syndyk nie zajmie 5-letniego telewizora Samsung, ale może zająć kino domowe Bang & Olufsen warte 20 000 zł. Kluczem jest "ponadprzeciętna wartość".
2. Zapasy żywności i opału
Ustawodawca dba o bezpieczeństwo biologiczne rodziny. Syndyk nie zajmie:
- Zapasów żywności niezbędnych dla dłużnika i jego rodziny na okres jednego miesiąca.
- Opału (węgiel, drewno, pellet) na okres jednego miesiąca.
3. Przedmioty niezbędne do nauki i pracy
Jeśli przedmiot jest niezbędny do wykonywania pracy zarobkowej (u dłużnika niebędącego przedsiębiorcą) lub nauki:
- Podręczniki szkolne dzieci i pomoce naukowe.
- Komputery i laptopy służące wyłącznie do nauki zdalnej dzieci.
- Narzędzia proste niezbędne do pracy osobistej (np. zestaw kluczy hydraulika, maszyna do szycia krawcowej).
4. Zdrowie, rehabilitacja i kult religijny
Bezpieczne są:
- Leki i wyroby medyczne niezbędne dłużnikowi (np. glukometr, pompa insulinowa).
- Przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność (wózek inwalidzki, kule, specjalistyczne łóżko rehabilitacyjne).
- Przedmioty kultu religijnego (obrazy święte, krzyże) – o ile ich wartość nie jest stricte kolekcjonerska/antykwaryczna.
5. Świadczenia socjalne i wychowawcze
Te środki są całkowicie wyłączone z masy upadłości i syndyk nie ma prawa ich blokować na koncie:
- Świadczenie wychowawcze "800 plus".
- Alimenty (które otrzymujesz na dzieci).
- Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe.
- Świadczenia z pomocy społecznej (MOPS/GOPS).
- Świadczenie "Dobry Start" (300+ na wyprawkę).
Szczegółowo o różnicach w podejściu do pieniędzy pisaliśmy w artykule: Syndyk a Komornik - różnice.
Tabela: Syndyk vs Komornik – Co zostaje?
Wiele osób myli te dwie funkcje. Zobacz, jak różni się podejście do majątku.
| Przedmiot | Komornik (Egzekucja) | Syndyk (Upadłość) |
|---|---|---|
| Wynagrodzenie | Zajmuje wszystko powyżej minimalnej krajowej (często zostawia za mało na życie). | Zajmuje tyle samo, ale kończy naliczanie odsetek, a zajęte środki idą na umorzenie długu. |
| Konto bankowe | Częste blokady totalne, trudne odblokowanie. | Zajęcie tylko nadwyżki. Środki z 800+ i alimentów są zwalniane szybciej. |
| Mieszkanie | Licytacja i eksmisja na bruk (lub do lokalu socjalnego). | Sprzedaż, ale wydzielenie pieniędzy na wynajem (nawet do 24 miesięcy). |
| Długi | Rosną w nieskończoność (koszty egzekucyjne). | Zostają umorzone po wykonaniu planu spłaty. |
Co z wynagrodzeniem za pracę? (Zasady 2025)
Zajęcie wynagrodzenia przez syndyka działa na podobnych zasadach jak zajęcie komornicze, ale z ważną różnicą – pieniądze te budują fundusz na spłatę Twoich długów, a nie "znikają" w kosztach egzekucyjnych.
- Umowa o pracę: Syndyk zajmuje połowę wynagrodzenia, ale musi pozostawić Ci kwotę minimalną (w 2025 roku minimalna krajowa netto jest kwotą wolną).
- Umowa zlecenia / Dzieło: Jeśli jest to jedyne źródło dochodu powtarzalnego, stosuje się zasady jak przy umowie o pracę.
- Tip: Musisz złożyć wniosek do syndyka o traktowanie zlecenia jak umowy o pracę, jeśli nie dzieje się to z automatu.
Więcej o kosztach i finansach przeczytasz w naszym raporcie: Koszt upadłości konsumenckiej 2025.
Nieruchomości i Samochody – Trudna prawda
To najtrudniejszy moment procedury opisanej w naszym przewodniku krok po kroku. Musisz być przygotowany na utratę składników majątku o dużej wartości.
1. Nieruchomości (Mieszkanie, Dom)
Jeśli jesteś właścicielem – nieruchomość wejdzie do masy upadłości.
Kluczowa ochrona: Art. 491(10) Prawa upadłościowego gwarantuje Ci środki na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Z sumy uzyskanej ze sprzedaży syndyk wydziela kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi w Twojej okolicy za okres od 12 do 24 miesięcy.
- Przykład: Syndyk sprzedaje mieszkanie w Sochaczewie. Sąd ustala, że potrzebujesz 2000 zł miesięcznie na wynajem przez 18 miesięcy. Otrzymujesz 36 000 zł "na start" w nowym miejscu.
2. Samochód
Samochód co do zasady podlega sprzedaży. Jeśli jest wart 3000 zł – syndyk może odstąpić od sprzedaży (koszty przewyższą zysk). Jeśli jest wart 30 000 zł – zostanie sprzedany.
Wyjątek (Samochód dla niepełnosprawnego): Możesz wnioskować o wyłączenie auta z masy, jeśli jest ono niezbędne do życia ze względu na niepełnosprawność Twoją lub członka rodziny (np. konieczność dojazdów na rehabilitację, brak komunikacji publicznej w Twojej miejscowości). Decyzję podejmuje Sędzia-Komisarz.
Zwierzęta domowe – Czy syndyk zabierze psa?
To pytanie pojawia się bardzo często. Uspokajamy: Syndyk nie zabiera zwierząt domowych, które są traktowane jak członkowie rodziny (pies, kot, chomik). Wyjątkiem są zwierzęta hodowlane (stado bydła, konie wyścigowe, hodowla psów rasowych o dużej wartości rynkowej) – te mogą zostać uznane za składnik majątku podlegający spieniężeniu. Ale Twój domowy pupil jest bezpieczny.
FAQ – Pytania i Odpowiedzi (AIO Snippets)
Czy syndyk zabierze mi telefon komórkowy? ▼
Zazwyczaj nie. Jeśli jest to standardowy smartfon (np. 2-3 letni), syndyk go zostawia, ponieważ jest to narzędzie niezbędne do kontaktu, szukania pracy i funkcjonowania w społeczeństwie (aplikacje bankowe, mObywatel). Licytacji mogą podlegać jedynie najnowsze flagowce o wartości kilku tysięcy złotych.
Co ze sprzętem RTV kupionym na raty? ▼
Jeśli raty nie zostały spłacone, sprzęt formalnie może należeć do banku (zastrzeżenie własności). Syndyk może go sprzedać, a bank otrzyma pieniądze z pierwszeństwem. Jeśli raty są spłacone – sprzęt jest Twój i podlega ocenie (zostaje, chyba że jest luksusowy).
Czy syndyk sprawdza szafy i szuflady? ▼
Syndyk ma prawo dokonać spisu inwentarza w domu upadłego. Zazwyczaj jest to wizyta zapowiedziana. Syndyk nie "przetrząsa" bielizny, ale wzrokowo ocenia majątek (RTV, antyki, dzieła sztuki). Ukrywanie przedmiotów wartościowych jest przestępstwem.
Podsumowanie
Upadłość konsumencka to kompromis. Oddajesz majątek o istotnej wartości (jeśli go masz), ale zachowujesz przedmioty niezbędne do życia, dach nad głową (środki na wynajem) i zyskujesz coś cenniejszego – wolność finansową i czystą kartę.
Jeśli mieszkasz w Płocku, Sochaczewie lub okolicach i zastanawiasz się, co dokładnie stracisz, a co zyskasz – każda sprawa wymaga indywidualnej oceny. Warto przeanalizować swój majątek z profesjonalistą przed złożeniem wniosku, aby uniknąć niespodzianek.
Pamiętaj: Najgorszym doradcą jest strach. Syndyk to urzędnik, którego zadaniem jest przeprowadzić Cię przez proces oddłużenia zgodnie z prawem, a nie pozbawić środków do życia.
Masz wątpliwości co do swojego majątku?
Skontaktuj się z nami. Przeanalizujemy Twoją sytuację i powiemy wprost, co jest bezpieczne, a co może zostać sprzedane.
Uzyskaj poradę prawną